Łupież jest chorobą skóry o przewlekłym przebiegu i tendencją do nawrotowości. Leczenie łupieżu jest długoletnie i bywa niezadowalające, gdyż uzyskana poprawa występuje tylko na jakiś czas. Łupież występuje powszechnie u około 5-10% populacji. Obraz kliniczny łupieżu to obfite, drobnopłatowe złuszczanie naskórka owłosionej skóry głowy. Wyróżnić można kilka podtypów łupieżu.
Odmiany łupieżu
Najczęściej rozpoznawanymi odmianami są łupież zwykły, inaczej suchy oraz łupież tłusty. Najczęstsze lokalizacje łupieżu zwykłego to owłosiona skóra głowy, rzadko łupież zwykły obserwuje się również na rzęsach i brwiach. Obraz kliniczny łupieżu zwykłego to drobne łuski barwy białej łatwo oddzielające się od podłoża, konsystencją przypominające puder. Zmiany występują na skórze niezmienionej zapalnie, a pacjenci nie zgłaszają żadnych dolegliwości. Łupież tłusty powstaje najczęściej w wyniku przekształcania się z wiekiem łupieżu zwykłego. Łupież tłusty objawia się występowaniem żółtych, tłustych łusek bardzo mocno przytwierdzonych do podłoża. W łupieżu tłustym dochodzi ponadto do nawarstwiania się łusek i powstawania strupów. Podczas przebiegu choroby obserwuje się zmiany zapalne w obrębie skóry głowy. Przebiegowi choroby towarzyszy świąd i wypadanie włosów.
Diagnostyka różnicowa łupieżu
Podczas wstępnej diagnostyki należy odróżnić łupież od innych schorzeń związanych z nadmiernym złuszczaniem owłosionej skóry głowy takich jak łuszczyca, grzybica, rybia łuska, zmiany wywołane alergiami, atopowe zapalenie skóry i wyprysk.
Leczenie łupieżu
Łupież jest chorobą skóry, w terapii której stosowane są preparaty miejscowe. Leczenie jest trudne i niesatysfakcjonujące, gdyż przynosi poprawę tylko na pewien czas. Dużą rolę w terapii odgrywa cierpliwość zarówno pacjenta jak i lekarza, gdyż terapia łupieżu może trwać nawet latami. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów wykazujących dużą efektywność w leczeniu łupieżu. Są to przeważnie szampony, również olejki, płyny i kremy. Środki działające przeciwłupieżowo ze względu na właściwości dzieli się na środki cytostatyczne, środki keratolityczne oraz przeciwgrzybicze.
Środki cytostatyczne w leczeniu łupieżu
Środki cytostatyczne pomagają wyregulować cykl odnowy komórek naskórka, którego nieprawidłowości są uznawane za jedną z przyczyn łupieżu. Do preparatów z tej grupy należą szampony z dziegciami mineralnymi i siarczkiem selenu. Pod wpływem działania szamponów prawidłowy cykl odnowy komórek wynoszący 28 dni zostaje przywrócony, a objawy kliniczne w postaci złuszczającego się naskórka ustępują. Niestety po zaprzestaniu stosowania szamponów zmiany bardzo często nawracają.
Preparaty przeciwgrzybicze w leczeniu łupieżu
Najczęściej w leczeniu łupieżu stosuje się preparaty zawierające siarczek selenu, pirytionian cynku oraz preparaty imidazolowe z uwagi na właściwości przeciwgrzybicze. Siarczek selenu jest substancją wykazującą oprócz działania przeciwgrzybiczego również działanie cytostatyczne zarówno na komórki skóry jak i na mieszki włosowe. Pirytionian cynku zaburza czynności transportowe ściany komórkowej grzyba , ponadto działa przeciwbakteryjnie wiążąc się z komórkami powierzchniowymi naskórka i włosami. Preparaty imidazolowe takie jak klotrimazol, flutrimazol i ketokonazol prowadzą do zaburzenia mechanizmu odpowiedzialnego za budowę błony komórkowej grzybów. Ze środków przeciwgrzybiczych powszechnie stosuje się ketokonazol w postaci 2% szamponu. Środkiem o szerokim spektrum działania jest cyklopiroksamina wykazująca właściwości grzybobójcze, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, preparat ten dostępny jest w postaci 1,5 % szamponu.
Środki keratolityczne w leczeniu łupieżu
Mocznik, kwas salicylowy, preparaty siarki oraz dziegcie to preparaty keratolityczne, które stosuje się w nasilonym łupieżu tłustym. Najlepsze efekty uzyskuje się używając preparatów keratolitycznych do opatrunków okluzyjnych, dzięki czemu dochodzi do szybkiego zmiękczenia łusek. Preparaty keratolityczne korzystnie wpływają na proces usuwania komórek zrogowaciałego naskórka. Stosując ten rodzaj preparatów należy pamiętać, że ich stosowanie przez dłuższy czas prowadzi do ścieńczenia powierzchownych warstw skóry głowy, co w konsekwencji może powodować trwałe zaburzenia bariery ochronnej naskórka.
.